1. «….Εν τούτοις παρόμοιος θρύλος σώζεται για την ίδρυση του χωριού μου Κουκούλι του Ζαγορίου, τον οποίο πολλές φορές είχα ακούσει από γέροντες του χωριού, στα παιδικά μου χρόνια.
Έλεγαν δηλαδή τότε ότι το χωριό Κουκούλι δεν κτίστηκε αρχικά στη θέση που βρίσκεται σήμερα, αλλά σε πολύ μακρινή και μάλιστα στην άκρη του σημερινού του δάσους «Πετούρνα» και ότι τότε στην σημερινή θέση του χωριού, οι κάτοικοι του χωριού βοσκούσαν τα γιδοπρόβατά τους.
Μια μέρα ο βοσκός, καθώς βοσκούσε τα ζώα του χωριού παρατήρησε ότι όταν μερικές κατσίκες πήγαιναν σε ορισμένη συστάδα από βάτους και χαμόκλαδα έβγαιναν απ εκεί με τις μουσούδες τους βρεμμένες. Επειδή δεν είχε υποπτευθεί την ύπαρξη νερού σ εκείνο το μέρος, έσπευσε προς τα εκεί και αφού παραμέρισε τα χαμόκλαδα, είδε με κατάπληξή του μια εικόνα της Θεομήτορος και άκουσε μια απόκοσμη φωνή να του λέει: «Εδώ να φέρετε το χωριό».
Τρομαγμένος ο βοσκός έτρεξε και ανήγγειλε στους χωριανούς τα όσα είδε κι άκουσε, οι δε χωριανοί προηγουμένου του παπά πήγαν στο υπό του βοσκού υποδειχθέν μέρος, όπου και βρήκαν την εικόνα της Παναγίας κάτωθεν δε της εικόνας ανέβλυζε δροσερό νερό.
Αυτή με λίγα λόγια είναι η παράδοση της ιδρύσεως του χωριού. Οι κάτοικοι υπήκουσαν στο μήνυμα της Θεομήτορος και μετέφεραν το χωριό στο μέρος που βρίσκεται σήμερα.
Η ανευρεθείσα εικών υπό του βοσκού σώζεται άνωθεν της Ωραίας Πύλης του μεγάλου του χωρίου ναού, την οποίαν κάποιος θεοσεβής Κουκουλιώτης, εσκέπασε με ασήμι και τώρα μόλις το πρόσωπό της διακρίνεται.
Την εικόνα αυτή μετέφεραν πολλές φορές σε σπίτια του χωριού, όταν τύχαινε κανένα μέλλος της οικογενείας να κινδυνεύει από βαριά αρρώστια.
Προς τιμήν της θαυματουργού εικόνος καθιερώθει η κάθε χρόνο πανήγυρις της Ζωοδόχου Πηγής και στο μέρος που ανευρέθη εκτίσθη παρεκκλήσιον άνωθεν της γνωστής σήμερα ως βρύσης του Μάνθου Δημότσου κτισθείση τω 1771…»
(«Ηπειρωτική Εστία» Τόμος Γ’, (1954), σελ. 703 - 704)
2. «Η τοποθεσία που είναι σήμερα το χωριό, ήταν στα παλιά τα χρόνια βοσκότοπος.Σ αυτόν βοσκούσαν τα ζώα τους οι κάτοικοι από ένα άλλο χωριό που είχε το όνομα Τσέρνιτσα και που ήταν πάνω – κάτω μια ώρα ανατολικά από το Κουκούλι και λιγάκι πιο πέρα από την Μπάγια.
Το χωριό αυτό, δηλ. η Τσέρνιτσα, δεν υπάρχει σήμερα.
Έχει χαλάσει και έχει διαλυθεί εδώ και πολλά χρόνια.
Κάποια μέρα ένας τσομπάνης από την Τσέρνιτσα έχασε ένα τραγί. Έψαξε δω και κει για να το βρει. Τελικά το βρήκε χωμένο μέσα σε μια πυκνή βατιά, στην οποία έβγαινε και λιγάκι νερό.
Μπαίνοντας ο τσομπάνης μέσα στην κρυψώνα του τραγιού για να το βγάλει έξω, βρήκε εκεί και μια εικόνα της Παναγίας που ήταν από την εκκλησία της Τσέρνιτσας. Πήρε την εικόνα τότε ο τσομπάνης και την πήγε και την τοποθέτησε πάλι στην κανονική της θέση στην εκκλησία της Τσέρνιτσας.
Μα τι παράξενο πράγμα! Η εικόνα αυτή έφυγε πάλι από την εκκλησία και ξαναβρέθηκε στην βατιά. Και πάλι την ξανάφεραν στην εκκλησιά. Αλλά και πάλι έφευγε και έρχονταν στον υγρότοπο της βατιάς. Οι απλοϊκοί εκείνοι άνθρωποι απέδωσαν το γεγονός αυτό σε θαύμα και γι αυτό έφυγαν από την Τσέρνιτσα και ήρθαν κι έφκιακαν το χωριό Κουκούλι, σύμφωνα με τη θεϊκή θέληση.
Πάνω στον υγρό τόπο της βατιάς έκαμαν εκκλησούλα και την αφιέρωσαν στην μνήμη της Ζωοδόχου Πηγής, το γνωστό με το γενικό όνομα «Παναϊα».
Σ αυτή εκκλησιάζονται επίσημα και εορταστικά οι κάτοικοι του χωριού την Παρασκευή της Διακαινησίμου, οπότε και πανηγυρίζει το χωριό»
Κ. Λαζαρίδης «Λαογραφικά» Τόμος Γ’, (1966),σελ. 167.
Επικοινωνήστε μαζί μας
Αφήστε μας το μήνυμά σας σχετικά με το Κουκούλι.